ဆုံးမစာမ်ား

ပန္းန႔ံထက္ သီလနံ႔က ပုိေမႊး

            အပၸမေတၱ  အယံ ဂေႏၶာ၊  ယြာယံ  တဂရစႏၵနံ။
          ေယာ စ  သီလ၀တံ ဂေႏၶာ၊ ၀ါတိ  ေဒေ၀သု  ဥတၱေမာ။
                                                                               (ဓမၼပဒပါဠိေတာ္)

      ေတာင္ဇလပ္ပန္း စႏၵကူးပန္းတုိ႔၏အနံ႔သည္ အနည္းငယ္မွ်သာ ေမႊး၏။ သီလရွိသူတုိ႔၏ သတင္းအနံ႔

သည္  ထူးကဲ လြန္ျမတ္သည္ျဖစ္၍ နတ္ျပည္ ျဗဟၼျပည္အထိ  ပ်ံ႕ႏွံ႔ ႀကဳိင္လွဳိင္၏။

      Faint is the fragrance of tagara and sandal, but excellent is the Fragrance of the virtuous,

wafting even amongst the gods

***************************

မွန္ထဲမွာ ကုိယ့္အမူအရာအတုိင္းေပၚသလုိ ကုိယ္ျပဳသမွ် ကုိယ့္မွာေပၚလိမ့္မည္

(စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္မွ အႏွစ္ခ်ဳပ္)

  ၁။ သူမ်ားအသက္၊ သတ္သည့္တြက္၊ အသက္ကုိယ့္မွာတုိ။

   ၂။ မသတ္ေရွာင္ရွား၊ ထုိသူမ်ား၊ ရွည္လွ်ားအသက္ကို။

  ၃။ ႏွိပ္စက္ကလူ၊ ညွဥ္းဆဲသူ၊ ေျပာထူေရာဂါဆုိ။

  ၄။ သနားစိတ္သြင္း၊ မႏွိမ္နင္း၊ ကင္းရွင္းေရာဂါကို။

  ၅။ ထန္ျပင္းေဒါသ၊ ႀကီးတတ္က၊ အလွပ်က္မည္ဆုိ။

  ၆။ ေဒါသကင္းစင္၊ ေမတၱာယွဥ္၊ ၾကည္လင္လွသကို။

  ၇။ မနာလုိျပန္၊ ဣႆာထန္၊ ၿခံရံကင္းမည္ဆုိ။

   ၈။ ဣႆာမထား၊ ၀မ္းေျမာက္ျငား၊ ေပါမ်ားၿခံရံကို။

  ၉။ မလွဴမဒါန္း၊ မေပးကမ္း၊ ေျခာက္ခန္းဥစၥာဆုိ။

၁၀။ စြန္႔ႀကဲေလတုံ၊ ျပဳပါကုန္၊ ကုံလုံၾကြယ္၀လုိ။

၁၁။ မာန္မာနၾကြယ္၊ ထုိသူ၀ယ္၊ မ်ဳိးႏြယ္ညံ့မည္ဆုိ။

၁၂။ ထုိက္သူရုိက်ဳိး၊ မာန္ကိုခ်ဳိး၊ အမ်ဳိးျမတ္သကို။

၁၃။ သိဖြယ္ဟူသမွ်၊ မေမးက၊ ဖ်င္းအ ပညာဆုိ။

၁၄။ ၾကားျမင္မ်ားေအာင္၊ ေမးေလ့ေဆာင္၊ ခုေနာင္တတ္သိလုိ။

   (မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ရတနဂုဏ္ရည္မွ)

*************************** 

    သာသနာအတြက္ အသက္ပင္ဆုံးပါေစ

ဗုဒၶျမတ္စြာ  ေလ်ာင္းလ်ာတုန္းက၊  ေနာက္ဆုံးအထိ ပါရမီ။

လူနတ္မ်ားစြာ ခ်မ္းသာေရးမုိ႔၊  အသက္ေပး၍ ျဖည့္ခဲ့သည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာအတြက္ေတာ့၊  ငါပါ အသက္ဆုံးေစမည္။

ေနာက္မဆုပ္ေပါင္ ခုလုိေတြးလုိ႔၊  ကုသုိလ္ေရးမုိ႔ ႀကဳိးစားမည္။

ဒုိ႔လည္း ႀကဳိးစားမည္၊  ဒုိ႔လည္း ႀကဳိးစားမည္။

(မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)

        ***************************

   လူမုိက္ဆုိတာ မေကာင္းမႈကုိ ပ်ားရည္လုိထင္

(ပါဠိ)      မဓူ၀  မညတိ  ဗာေလာ၊   ယာ၀  ပါပံ  န ပစၥတိ။
             ယဒါ  စ  ပစၥတိ  ပါပံ၊   ဗာေလာ  ဒုကၡံ  နိဂစၦတိ။

(ျမန္မာ)    “ လူမုိက္သည္  မိမိ၏မေကာင္းမႈ အက်ဳိးမေပးခင္မွာ  မေကာင္းမႈကုိ ပ်ားရည္လုိ မွတ္ထင္၏။
               မေကာင္းမႈ အက်ဳိးေပးေသာအခါ  လူမုိက္သည္ ႀကီးစြာေသာ ဆင္းရဲဒုကၡကုိ ခံစားရ၏။”
                ျမတ္တ္ဗုဒၶ (ဓမၼပဒပါဠိေတာ္)
             ***************************

           ကုိယ့္လမ္းကုိ ေလွ်ာက္

အမ်ားအက်ဳးိ၊ ရြက္သည္ပုိးက။   ခႏုိးခနဲ႔၊ ဆုိကဲ့ရဲ႕လည္း။

မဖဲ့ မေစာင္း၊ ကုိယ့္လမ္းေၾကာင္းကုိ၊   စိတ္ေကာင္းႏွင့္ယွဥ္ ေရွးရွဳႏွင္ေလာ။  ။

  (ေရႊက်င္သာသနာပုိင္ ေရြဟသၤာ ဆရာေတာ္)

              ***************************

           လမ္းႏွင့္ေရစဥ္ မဂ္ေလးခြင္ သင့္တြင္အဆင္သင့္

၁။ ရန္သူ ၀ုိင္းထား၊ ထုိေယာက်ၤားကား၊ ေျပးသြားဘုိ႔ရာ၊ လမ္းေပါက္သာလွ်က္၊ ေျပးမထြက္၊

    လမ္းတြက္ မဟုတ္ေပ။
၂။ မစင္လူးလွ်င္၊ ေအးၾကည္လင္သည့္၊ ေရစင္ရွိလွ်က္၊ မေဆးရက္၊ ေရတြက္ မဟုတ္ေပ။
၃။ အနပၸကမ္း၊ ေဘးဘ်မ္းမ်ားစြာ၊ သံသရာမွ၊ ထြက္ရာလမ္းစ၊ သမထ ၀ိပႆနာ၊ ကိေလသာပင္၊

    သန္႔စင္ေလွ်ာ္ေဆး၊ ေရေအး ေလးမဂ္၊ ရွိပါလွ်က္ကို၊ ထြက္မေျပးလုိ၊ မေဆးလုိ၊ နင့္ကိုယ္ နင့္တြက္ေပ။
           (မဟာ၀ိသုဒၶါရုံဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး)

              ***************************

    ဘုရားရွင္ေက်းဇူးေတာ္

၁။ ဘုရားရွင္ေတာ္၊ မပြင့္ေပၚလွ်င္၊ လူေတာ္အမ်ား၊ စိတ္ေကာင္းထားလည္း၊

    ဤကား ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ႏွင့္၊ ထုိထုိဘုံဘ၀၊ မသိၾက၊ မ်ားလွအျပစ္ေတြ။
၂။ ဘုရားရွင္ေတာ္၊ ပြင့္ထြန္းေပၚ၍၊ ေဟာေဖာ္ညႊန္ၾကား၊ ျမတ္တရားေၾကာင့္၊

    ဤကား ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္ႏွင့္၊ ထုိထုိဘုံဘ၀၊ သိၾကရ၊ မ်ားလွ ေက်းဇူးေပ။
၃။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္၊ ဘုရားရွင္ကို၊ ေန႔စဥ္ မျပတ္၊ ေက်းဇူးဆပ္ဘုိ႔၊ ပရိယတ္ႏွင့္၊

             ပဋိပတ္ႏွစ္ျဖာ၊ သာသနာကို၊ ေကာင္းစြာ ႀကဳိးကုတ္၊ လြန္အားထုတ္၊ အဟုတ္က်င့္ၾကေစ။
               (မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)
             ***************************

    ဓမၼသံေ၀ဂ လကၤာ

၁။ ငါတုိ႔ေနရာ ဤကမၻာ တဏွာအုပ္စုိးသည္

၂။ တဏွာေစရာ မေနသာ ေဖြရွာဆက္ရမည္။

၃။ ရသည္႔ဥစၥာ ခ်စ္သူပါ စြန္႔ခြါသြားရမည္။

၄။ တကယ့္အေရး တကယ္ေဘး ဘယ္ေသြးဘယ္သား မကယ္ျပီ။

၅။ ငါႏွင့္႐ြယ္တူ ငါေအာက္လူ ၾကီးသူေသၾကမ်ားလွွျပီ။

၆။ ခဏမစဲ အုိစျမဲ ငါလဲ ေသဘက္နီးခဲ့ျပီ။

၇။ ဇရာမီးေတာင္ ကုိယ္တည္းေလာင္ ေသေအာင္ျမိဳက္ေတာ့သည္။

၈။ မေသရခင္ သြားလမ္းစဥ္ ၾကဳိတင္ျပင္သင့္ျပီ။

၉။ ဒါန သီလ ဘာဝနာ လမ္းသာထြင္လိမ္႔မည္။

၁၀။ မဂၢင္ယာဥ္ၾကီး အျမန္စီး ခရီးထြက္ေတာ့မည္။

     (မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ)

         ***************************

           ကံသာလွ်င္ ကိုယ္ပုိင္ဥစၥာ

မေနရလုိ႔၊ ေသရေသာခါ၊  ကုိယ့္ေနာက္ကုိယ္ကား၊ ဘယ္မ်ားပါမွာ။

ပစၥည္းအစုစု၊ တစ္ခု မပါ၊  ကုိယ္ျပဳထား၊ ကံမ်ား သူတုိ႔ပါ။
     (တန္႔ၾကည္ေတာင္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၲေသာမဗုဒိၶ)

          ***************************

           ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္  အႏုိင္ယူနည္း

၁။  မိမိရဲ႕ ေလာဘမ်ားကုိ  ဒါနတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၂။  မိမိရဲ႕ ေဒါသမ်ားကုိ    သီလတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၃။  မိမိရဲ႕ ေမာဟမ်ားကုိ   ၀ိပႆတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၄။  မိမိရဲ႕ သူတပါးအေပၚ  ယွဥ္ၿပဳိင္လုိမႈမ်ားကုို  ေမတၱာတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။ 

၅။  မိမိရဲ႕ သူတပါးအေပၚ  အႏုိင္ယူလုိမႈမ်ားကုို  ကရုဏာတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၆။  မိမိရဲ႕ သူတပါးအေပၚ  မနာလုိမႈမ်ားကုို  မုဒိတာတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၇။  မိမိရဲ႕ သူတပါးအေပၚ ိ ရန္လုိမႈမ်ားကုို   ဥေပကၡာတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၈။  မိမိရဲ႕ သူတပါးအေပၚ ိ အျပစ္ေျပာလုိမႈမ်ားကုို ကုိယ္ခ်င္းစာတရားျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၆။  မိမိရဲ႕ မေနာကံ အကုသုိလ္မ်ားကုို  ၀စီကံကုသုိလ္ျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

၆။  မိမိရဲ႕ နိမ့္က်ေနတဲ့စိတ္မ်ားကုို  မိမိကုိယ္တုိင္ျမွင့္တင္ျခင္းျဖင့္ အႏုိင္ယူပါ။

     (ခ်မ္းေအး ဆရာေတာ္။ စစ္ကုိင္း)

           ***************************

            ေသဘုိ႔အခ်ိန္ ရွိရဲ႕လား

 အေမရိကန္မွာ၊ လူမ်ားစြာ၊ ဘယ္ခါ အားသည္ မရွိၿပီ။

          ေကြ႔ၾကသူငွါ၊ ေျပာၾကတာ၊ ငါ့မွာ “အခ်ိန္မရွိ” ၿပီ။
          သင့္အခ်ိန္ကုိ၊ ဘယ္တြက္ပုိ၊ သုံးလုိ ကုန္ခဲ့သည္။
          တဏွာလုိလုိက္၊ သူ႕စရုိက္၊ အႀကဳိက္လုိက္ခါေနခဲ့ၿပီ။
          ဘုရား တရား၊ ခ်ိန္မအား၊ သင္ကားျငင္းခဲ့ၿပီ။
          တစ္ဘ၀တာ၊ ခဏစာ၊ ျပင္ကာေနခဲ့သည္။
          ဘ၀မ်ားစြာ၊ သံသရာ၊ ရွည္ၾကာမည္ကုိ သိသင့္သည္။
          ဘ၀ တုိ-ရွည္၊ ထုိႏွစ္လီ၊ ဘယ္သည္ ပုိ၍ျပင္သင့္သည္။
          သံသရာမွ၊ လြတ္လမ္းစ၊ ခုက စ၍ရွာသင့္ၿပီ။
          အခ်ိန္မပုိ၊ သင္ကဆုိ၊ အုိ-နာ-ေသ ခ်ိန္ လာလိမ့္မည္။
          အခ်ိန္မရွိ၊ သင္ဆုိ၏၊ ေသမည့္ အခ်ိန္ရွိလိမ့္မည္။
          အခ်ိန္မရ၊ သင့္ဘ၀၊ ေသမွ ဒုကၡေတြ႕လိမ့္မည္။
          အခ်ိန္ မအား၊ ေစာင့္ရန္တား။ ဆုိင္းထားေသမင္း မရွိၿပီ။
          ေသဘုိ႔အေရး၊ အခ်ိန္ေပး၊ အေလးထား၍ ျပင္သင့္ၿပီ။  ။
            (အဇူဇာေက်ာင္းဆရာေတာ္ အရွင္ဧသက။ May, 1995)
           ***************************

   ခႏၶာ့အသြင္  စိတ္ထားျပင္္

    * အသက္ေတြႀကီးလာျပီ၊

                 ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟေတြ ႀကီးေနၾကတုန္းပဲလား။

    * သြားေတြ က်ဳိးေနၿပီ၊

                 မာန္စြယ္ေတြ မက်ဳိးၾကေေသးဘူးလား။

    * အေရေတြ တြန္႕ေနၿပီ၊

                 မေကာင္းမႈ အကုသုိလ္ေတြျပဳရတာ  မတြန္႕ၾကေသးဘူးလား။

    * ဆံပင္ေတြ ျဖဴေနၿပီ၊

                 စိတ္ထားေတြ မျဖဴၾကေသးဘူးလား။

    * ခါးေတြ ကုိင္းေနၿပီ၊

                 ကမၼ႒ာန္း ဘာ၀နာဘက္ မကုိင္းၾကေသးဘူးလား။

   * မ်က္ေစ့ေတြ မႈန္၀ါးေနၿပီ၊

                 နိဗၺာန္သြားမယ့္လမ္း မႈန္၀ါးေနၾကတုန္းပဲလား။

    * ဒီအေျခအေနေရာက္တာေတာင္ မျပင္ရင္

                 အပါယ္ေလးခြင္ သြားဖုိ႔သာ  ျပင္ၾကေပေတာ့။   ။   (Nov, 2010)

          ***************************

          အကုသုိလ္တား  ကုသုိလ္ပြား

* အကုသုိလ္ျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ  “ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ” တုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ရ၏။

ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ မျဖစ္ေအာင္ ဆင္ခ်င္ ေစာင္႔စီး ခ်ဳပ္တီးႏုိင္လွ်င္ အကုသုိလ္စိတ္မျဖစ္ႏုိင္။

* ကုသုိလ္ျဖစ္ျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ  “အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ” တုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ရ၏။

အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ ျဖစ္ေအာင္ ဆင္ခ်င္ ပြားမ်ား တုိးပြားႏုိင္လွ်င္ ကုသုိလ္စိိတ္မ်ားျဖစ္၏။

(အေလာဘ=မလုိခ်င္မႈ၊  အေဒါသ=ေမတၱာ၊  အေမာဟ= ဉာဏ္ ပညာ။)   (Nov, 2010)

   

        ေလာဘ၊ေဒါသ၊ေမာဟ စိတ္ျဖင့္ မျပဳလုပ္ပါနဲ႕

ေလာေဘာ အတၳံ  န ဇာနာတိ။ (ေလာဘသည္ အမွား-အမွန္ကုိ မသိ)

ေဒါေသာ   အတၳံ   န ဇာနာတိ။ (ေဒါသသည္    အမွား-အမွန္ကုိ မသိ)

ေမာေဟာ  အတၳံ  န ဇာနာတိ။ (ေမာဟသည္  အမွား-အမွန္ကုိ မသိ)

ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ တုိ႔ျဖစ္ခုိက္မွာ ဉာဏ္ပညာမျဖစ္ႏုိင္၍ အမွား-အမွန္ကုိ ဆင္ခ်င္သိႏုိ္င္စြမ္းမရွိ။

အက်ဳိးမဲ့အမွားမ်ားကုိသာ ျပဳမိတတ္၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းစိတ္မ်ားျဖစ္ခုိက္မွာ ဘာမွမျပဳမိပါေစႏွင့္၊

ဘာမွ မဆုံးျဖတ္ပါေလႏွင့္။                                                  (Nov, 2010)

      ျမင့္ျမတ္သူႏွင့္ ယုတ္ညံ့သူ

စိတ္ဓါတ္ ျမင့္ျမတ္သူတုိ႔သည္ ကုသုိလ္အျဖစ္မ်ားေလ့ရွိ၏။  စိတ္ဓါတ္ ႏွိပ္က် ယုတ္ညံ့သူတုိ႔သည္

အကုသုိလ္ အျဖစ္မ်ားေလ့ရွိ၏၊ 

စိတ္ဓါတ္ ျမင့္ျမတ္သူတုိ႔သည္ တစ္ပါးသူ၏ အကုသုိလ္မႈကုိ မတုန္႔ျပန္ သိခံႏုိင္စြမ္းရွိ၏။စိတ္ဓါတ္ႏွိပ္က်

ယုတ္ညံ့သူတုိ႔သည္ တစ္ပါးသူ၏ အမႈမွန္သမွ် ဘာတစ္ခုမွ သည္းခံႏုိင္စြမ္းမရွိ။ မေကာင္းမႈကုိ ကတ္ကတ္

လန္ေအာင္တုန္႔ျပန္တတ္၏။ ေကာင္းမႈမ်ားကုိလည္း အဘိဇၥ်ာ  ဣႆာပြား၍ တုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီးတတ္၏။

                                                                                                       (Nov, 2010)

      စိတ္ေပ်ာ့သူထဲ  ရန္ညဳိစြဲ

တစ္ပါးသူ စိတ္ဆုိးတုိင္း  ကုိယ္ကျပန္စိတ္ဆုိးရင္ ကုိယ္႔စိတ္ ႏုေနေသး၏။

ေျမေပ်ာ့ရင္ ေျခရာထင္သလုိ  စိတ္ေပ်ာ့ရင္ အၿငဳိးအေတး စြဲထင္၏။ အၿငဳိးႀကီးတတ္၏။

ေဒ၀ဒတ္သည္ ရြဲကုန္သည္ဘ၀မွ ထားခဲ့တဲ့ ရန္ၿငဳိးေၾကာင့္ သံသရာတေလွ်ာက္လုံး ဘုရားေလာင္းအား

ရန္ျပဳတုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီးခဲ့၏၊ အ၀ီစိငရဲသုိ႔လဲ အေခါက္ေခါက္ အခါခါ ေရာက္ခဲ့ရ၏။

ရန္ၿငဳိးကုိ မပယ္ပါက တစ္သံသရာလုံး စြဲထင္တတ္၏။ သူတပါးအား ဖ်က္ဆီးလုိေသာရန္ၿငဳိးသည္

မိမိကုိ ဖ်က္ဆီး၏။                                                 (Nov, 2010)

       ***************************

      မၾကာမွီ ၀ဋ္လည္တတ္သည္

* မိဘအေပၚ ဆုိးသူသည္   သားဆုိးသမီးဆုိး ရတတ္၏။

* ေယာကၡမအေပၚ ဆုိးသူသည္  သမက္ဆုိး၊ ေခြ်းမဆုိး ရတတ္၏။

* ဆရာသမားအေပၚ ဆုိးသူသည္   တပည့္ဆုိးႏွင့္ေတြ႔ရတတ္၏။

* သူငယ္ခ်င္းအေပၚ ဆုိးသူသည္    သူငယ္ခ်င္းဆုိးမ်ားႏွင့္ေတြ႕ရတတ္၏။

   ကုိယ္ဆုိးလွ်င္  ကုိယ္႔ပတ္၀န္းက်င္က  ဆုိးလိမ့္မည္။

   ကုိယ္ေကာင္းလွ်င္  ကုိယ့္ပ၀တ္၀န္းက်င္က  ေကာင္းလိမ့္မည္။             (Nov, 2010)

        **************************